වෑර්ලස් කතන්දරේ පළවෙනි කොටස

මං තරියා දැං කරන්නේ ජන සන්නිවේදනයනේ ඉතිං අපිට ඔය අනං මනං ඉගෙන ගන්න වෙනවා, එහෙම ඉගෙන ගත්තු පාඩමකිං කට්ටියට වැදගත් වෙයි කියලා හිතපු එකක් බ්ලොගේ දාන්න තීරනේ කලේ පාඩම කියලා දෙන අතරතුරමයි. එදා පාඩම උනේ ගුවන් විදුලියේ විකාශනය. ඒකෙං ලංකාවේ ගුවන් විදුලිය ඇති උනේ කොහොමද කියලා සේපර් එකේ කියලා දාන්නං. 

එංගලන්තෙ තමයි ඔය වයර්ලස් (වෑර්ලස්) සේවය එහෙමත් නැත්තං රේඩියෝ සේවය මුලිංම ආරම්භ උනේ. ඒත් අද මං ලියන්නේ එංගලන්තෙ ගැන නෙමේ ලංකාව ගැන.

ඕ.කේ
1922දි එංගලන්තෙ තමයි පලවෙනි නිත්‍ය ගුවන් විදුලිය එහෙමත් නැත්තං රේඩියෝ එක පටං ගත්තේ. ඔය කාලේ වෙනකොට ලංකාව එංගලන්තේ යටත් විජිතයක් උන නිසා එංගලන්තෙ වෙන්නේ මොනාද ඒකට ලංකාවත් සම්බන්ධ උනා. රේඩියෝ පටං ගන්නෙත් එහෙමයි. ලංකාවේ කික් එක තිබ්බ කොල්ලො කෙල්ලො සෙට් එකක් එක්කහු වෙලා සිලෝන් වයර්ලස් ක්ලබ් කියලා ආධුනික ගුවන් විදුලි ඒකකයක් පිහිටුවා ගන්නවා. බලන්න කොච්චර ආදර්ශමත් තරුණ තරුණියොද කියලා, අපිවගේ බුකියේ එල්ලිලා හිටියනං බොලාලා අහයි රේඩියෝ.

රයිට්. ඔය ඒකකේ තමා ලංකාවේ ගුවන් විදුලිය ආරම්භ වෙන්න හේතුව. මේ වෙනකොට එංගලන්තෙටත් රේඩියෝ අළුත්. වෙනත් රටවලට ටෙක්නොලජිය යන්න හිතලවත් නෑ. ඒත් ලංකාවේ සෙට් එකගේ උනන්දුව නිසාම ලංකාවටත් පොඩියට හරි ගුවන් විදුලියක් කියලා ලාවට කියන්න පුළුවං දෙයක් ඇති උනා. පස්සෙ කාලෙක ලංකා සහ දකුණු ඉන්දියා රේඩියෝ සංගමය කියලා වෙනස් උනේ ඔය සිලෝන් වයර්ලස් ක්ලබ් කියපු ආධුනික සංගමේම තමයි.

මෙන්න මේ වගේ එකකිං තමා ගලෝගෙන තියෙන්නේ

ෙඔහොම තියෙනකොට තමයි පලවෙනි ලෝක යුද්දෙ එන්නේ, ඔය වෙනකොට ගුවන් විදුලි අත්හදා බැලීම් කීපයකුත් ලංකාවේ සිදු කරලා තිබ්බා. ලෝක යුද්දෙ ඉවර වෙනකොට කොළඹ වරාය අවට මුහුදේ ජර්මන් සබ්මැරින් එකක් ගිලිලා තිබ්බලු. ඒක චෙක් කරද්දි ඒකෙ තිබිලා රේඩියෝ උපකරණ කීපයක් හම්බෙලා තියෙනවා. 

කවුරු මොකා මොන මගුල කිවුවත්, දැං අන්ත කුජීත වෙලා හිටියත් ලංකාවේ ඉන්නේ මාරම මීටර්. ඒක ආයේ කතා කරන්න දෙයක් නෑ. මේ සීන් කෝන් එකේදිත් අන්න එහෙම මීටර් ටක්ගාලා කැරකිලා තියෙනවා. අර සබ්මැරින් එකෙං ගත්ත රේඩියෝ උපකරණ වලිං අපේ එවුං රේඩියෝ යුනිට් එකක් පටං අරං පරීක්ෂණ කරලා තියෙනවා. සෙල්ලං නෑ ඈ. පාඩම කියලා දෙනකොට මං අපේ සර්ගෙං ඇහුවා මෙවුවා සංරක්සනේ කරලා අරං තියලා හෙම ඇති නේ සර් කීලා. සර් ගත් කටටම කිවුවා ඉස්සරනං තිබ්බා ගුවං විදුලියට අරක්ගෙන ඉන්න හඩ්ඩා ආවා විතරයි එවුවා ටික අයිං කරා කියලා. හඩ්ඩා ගැන ඉතිං අමුතුවෙං කියන්න ඕන්නෑනේ, අර උදේ පාංදර මුකලං බස්සෙක් වගේ කෑ ගහන්නේ. කතා කරනකොට හඩු ගඳ වහනය වෙන්නේ. අන්න ඌ.

පරණ කතාවට යංකෝ. කොහොම හරි අළුත් මාධ්‍ය පිළිබඳ උනන්දුවක් ටික ටික ඇති වෙනකොට මුළු ලංකාවටම ව්‍යාප්ත උන ගුවන් විදුලි සේවයක් ආරම්භ කිරීමට කට්ටිය තීරණය කලා. මේක රාජ්‍ය පරිපාලනේ යටතේ පවත්වන එක තමා හොදම දේ කියලා කට්ටිය හිතුවා.

ඔය නිර්දේශ ක්‍රියාත්මක කරන්න කමිටුවක් පත් කලා. ඒකෙ සභාපති හැටියට තැපැල් සේවා අධිපතිවරයා පත් කර ගත්තා. නීති රීති එහෙම ඇති කරගෙන උපකරණ අනං මනං ගෙන්නගෙන වැඩ පටං ගන්න එක කමිටුවේ ඩියුටිය උනා. මේකෙදි විදුලි සංදේශ හා දුරකතන භාර ප්‍රධාන ඉංජිනේරු ඊ.හාපර් මහතා ගොඩක් ලොකු සේවයක් කලාලු.

sir william henry manning

1924 වෙනකොට විකාශන කටයුතු ආරම්භ කරන්න පුළුවං තත්වෙට හදාගත්තලු. 1924 ජූනි 27 වැනිදා ආන්ඩුකාර සර් විලියම් හෙන්රි මහතා ලංකා ඉංජිනේරු සංගමය අමතලා කරපු කතාව පලවෙනි පාරට ගුවන් විදුලිය මගින් ලංකාවේ විකාශය කරන්න හාපර් මහතට පුළුවං වෙලා තියෙනවා. ශ්‍රී ලංකා ගුවන් විදුලි ඉතිහාසයේ ප්‍රචාරය වෙච්ච පලවෙනි කතාව තමයි මේක.  මෙන්න මේ අවස්ථාවේ ඉදං සතියට දින දෙකක් ( බ්‍රහස්පතින්දා සහ ඉරිදා ) තුලදි ගුවන් විදුලි සේවය ඉතා සීමිත විදිහට පවත්වගෙන ගියාලු.

තැනිං තැනිං ලබාගත්ත උපකරණ කෑලි අටෝගෙන වැඩේ නිත්‍ය සේවයක් විදිහට පවත්වාගෙන යන්න කට්ටියට පුළුවං උනා. තව තව අළුත් වැඩ කෑලි ඇඩ් කරලා හොද යෝග්‍ය සේවාවක් පවත්වාගෙන යන්න හාපර් මහත්තයා කටයුතු කරලා තියෙනවා. ඒ අනුව එංගලන්තයෙන් කිලෝ වොට් එකක විකාශණ යන්තරයක් ගෙනල්ලා 1925 දෙසැම්බර් 16 වනදා දහවල් දොලහට ඒ දවස් වල හිටපු ආන්ඩුකාර සර් හියු ක්ලිෆඩ් සුදු මහත්තයා අතිං විවෘත කරලා දිනපතා සේවයක් විදිහට පවත්වාගෙන ගියාලු. මේ අවුරුද්දේ දෙසැම්බර් 16 වෙනිදා එහෙමත් නැත්තං ලබන ඉරිදට ඒ සිදුවීම වෙලා අවුරුදු 87ක්ම වෙනවා.

අදට ඇති නේ, නැත්තං රේඩියෝ එපා වෙයි. අනිවා ඩෙෆා ඉතුරු කොටස සෙනසුරාදට නැත්තං ඉරිදට දෙන්නං. 

පේනවා නේ මිනිස්සු කොච්චර අමාරුවෙංද මාධ්‍ය ආයතන ඇති කරං තියෙන්නේ කියලා, කරුමෙට අද කොහෙවත් යන ගස් බල්ලංගේ බූදල් කරගෙන එවුවා. මහ එකා පටං හොරා වෙච්චි කොට අනිත් එවුං ගැන කවර කතාද?

හම්බෙමු!!!!!!!!

ජයවේවා!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

දෙවනි කොටහට මෙතැනිං යන්න

බුකි කමෙන්ට් කරුවන් සදහාමයි